Jajka Fabergé – co mają wspólnego z Francją?

O słynnych jajach Fabergé słyszał chyba każdy. Czy francuska nazwa ma coś wspólnego z Francją lub Paryżem? Jaka historia kryje się za tymi niezwykłymi wyrobami? Dowiecie się tego z naszego artykułu!

Peter Carl Fabergé

Jajka Fabergé były wytwarzane przez nadwornego złotnika Petera Carla Fabergé. Urodzony w Sankt Petersburgu złotnik-artysta miał francuskie korzenie. W XVII wieku rodzina Fabergé zamieszkiwała tereny obecnej Pikardii. W 1872 roku Peter Carl Fabergé przejął po swoim ojcu pracownię jubilerską. Postanowił jednak całkowicie ją zmienić i zmodernizować. Niecałe 10 lat później złotnik zaczął realizować własną wizję złotnictwa, wyrabiać niezwykle zdobione wyroby i kreować „styl Fabergé”. W 1885 firma po raz pierwszy dostała zlecenie od cara Rosji Aleksandrowi III na wykonanie wielkanocnego jaja. Bogato zdobione jajko miało być prezentem dla małżonki cara – Marii Fiodorowny. Żona cesarza był zachwycona wyrobem złotniczym. Od tego czas co roku w okresie przed wielkanocnym Peter Carl Fabergé tworzył jedno jajo-dzieło sztuki dla rodziny cara.

Po śmierci Aleksandra III, tradycję jaj carskich kontynuował jego syn Mikołaj II. Warto tutaj dodać, że obydwie postacie w odniesieniu do Paryża niemal natychmiastowo kojarzą się ze słynnym mostem Aleksandra III. Most nazwany na cześć cara wybudowano w roku 1900 dla upamiętnienia rosyjsko-francuskiego przymierza zawartego w 1892 roku, kamień węgielny pod budowę położył Mikołaj II. Od 1895 Mikołaj II zamawiał co rok dwa jajka Fabergé – jedno dla swojej matki, a drugie dla swojej żony Aleksandry Fiodorowny. Podczas wystawy światowej w 1900 roku w Paryżu wystawiono jajka Fabergé do obejrzenia szerszej publiczności. Zrobiły one furorę, zachwyciły odwiedzających i przyniosły międzynarodową sławę złotnikowi.  Peter Carl Fabergé otrzymał złoty medal wystawy światowej oraz odznaczenie Legii Honorowej.

Jajka Fabergé, źródło: Ras57, Fringio/Wikimedia Commons

Dzieła sztuki w formie jajek

Do wykonania jajek Fabergé używano najlepszych produktów – kruszców takich jak złoto czy srebro, kości słoniowej, masy perłowej i kamieni szlachetnych. Bogato zdobione wyroby złotnicze były warte fortunę. Jaja carskie były skonstruowane jak pudełeczko, otwierały się i skrywały prawdziwy prezent, na przykład pierścień. Potem niejednokrotnie służyły za cenny schowek. Misternie wykonane jajka Fabergé były ozdabiane wizerunkami osób, carskich rezydencji, widokami Kaukazu, scenami odwołującymi się do wydarzeń historycznych takich jak otwarcie kolei transsyberyjskiej czy trzechsetlecie panowania dynastii Romanowów. Na wyrobach stosowano także zdobienia typowo wielkanocne (kury, koguty) oraz w formie kwiatów (pączki róży, róże, białe lilie, konwalie, bratki, polne kwiaty, koniczyna), drzew (drzewko pomarańczowe, jabłoń) czy zwierząt (węże, pelikany, łabędzie, pawie). Co roku jajka Fabergé zachwycały swoim wyglądem i innowacyjnością. Powstało jajko z obrotowymi miniaturami, ale także wyroby wykonane ze stali czy brzozy karelskiej (to jajko przez tragiczne wydarzenia w 1917 nigdy nie zostało doręczone carowi).

Jajka Fabergé obecnie

Oprócz rodziny carskiej jajka Fabergé zamawiał w pracowni Aleksander Kelch – milioner, właściciel kopalni złota i platyny na Syberii. Dla rodziny milionera wykonano 7 jajek, w tym innowacyjne jajo-zegar i jajo-bombonierkę. Złotnik stworzył jajka także dla księżnej Marlborough, Rothschilda, Jusupowa i rodziny Nobel. Do wybuchu rewolucji carskiej w 1917 roku powstały 54 jaja carskie, zachowały się 42. W roku 2007 jajko Fabergé wykonane dla Rothschilda zostało wystawione na aukcję i sprzedane za 18,5 miliona dolarów.