Znane postacie: Stendhal

Czy kojarzycie pisarza o pseudonimie Stendhal? Autora powieści Czerwone i czarne? Niezależnie od tego czy odpowiedź brzmi tak czy nie, warto zapoznać się z życiorysem tego pisarza oraz jego dorobkiem literackim.

Dzieciństwo i młodość

Stendhal, a właściwie Marie-Henri Beyle, urodził się 23 stycznia 1783 roku w Grenoble. Przyszły pisarz pochodził z rodziny urzędniczej, był najstarszym dzieckiem w rodzinie, miał dwie siostry. W roku 1780 zmarła matka Beyle’a – ojciec nie podjął się wychowania syna, oddał go pod opiekę dziadkowi ze strony matki. Od 1792 roku Beyle’a uczył jezuicki ksiądz, później Beyle podjął naukę w École Centrale w Grenoble. W 1799 roku wyjechał do Paryża, miał iść na studia matematyczne do École polytechnique, jednak nie przystąpił do egzaminu. Dzięki pomocy rodziny, Beyle pracował w Ministerstwie Wojny, później służył w armii napoleońskiej we Włoszech (to wtedy zachwycił się włoską kulturą). Po powrocie do stolicy Francji zadecydował, że zostanie pisarzem. Od 1801 do 1810 roku Beyle przebywał w Paryżu, miał słabo prosperujący sklep, a kłopoty finansowe zmusiły go do powrotu do wojska – uczestniczył w kampaniach w Niemczech i Austrii. Po powrocie dostał pracę w Radzie Państwa.

Pobyt we Włoszech i debiut literacki

W 1811 roku Beyle wyjechał do Włoch i został kochankiem Angeli Pietragui. Mieszkał w Mediolanie, zwiedził Bolonię, Florencję, Rzym i Neapol. To wtedy pisarz zaczął pracę nad Historią malarstwa we Włoszech, niestety pisarz zgubił manuskrypt w 1812 roku. W roku 1814 Stendhal debiutował książką O Haydnie – co wywołało spore kontrowersje, ponieważ autor został posądzony o plagiat. Pisarz powrócił do pisania Historii malarstwa we Włoszech i wydał książkę w roku 1817. W tym samym roku wydał przewodnik turystyczny Rzym, Neapol i Florencja pod pseudonimem Stendhal. W 1819 roku spotkał Mathildę Dembowski (żonę polskiego generała Jana Dembowskiego). Niezbyt udany romans był inspiracją do stworzenia powieści O miłości. W 1821 roku posądzono go o szpiegostwo, dlatego musiał powrócić do Francji.

Rozkwit twórczości

Stendhal nadal pisał i wydawał książki, jednak nie były one ani popularne ani doceniane, nie mógł utrzymać się z pisarstwa, dlatego został konsultantem francuskim w Trieście. To właśnie tam powstała jego najsłynniejsza powieść Czerwone i czarne. Powieść została mocno skrytykowana przez kościół oraz wpisana na indeks ksiąg zakazanych. W skutek różnych zawirowań politycznych Beyle został przeniesiony do Rzymu, gdzie sprawował urząd konsula. Podczas pobytu w stolicy Włoch Stendhal napisał swoją drugą znaną powieść – Pustelnię Parmeńską. Pisarz zmarł 23 marca 1842 roku w Paryżu, pochowano go na cmentarzu Montmartre. Nie był doceniany za życia, swoją twórczością znacznie wyprzedzał ówczesną epokę, jego kunszt odkryto dopiero pod koniec XIX wieku. Stendhala chwalono go za prostotę i precyzję stylu oraz doskonałe portrety psychologiczne postaci. Mimo że żył w epoce romantyzmu, zalicza się go do pisarzy realistycznych. Warto nadmienić, że Stendhal uznawany jest za twórcę koncepcji powieści-zwierciadła.

Syndrom Stendhala

Od nazwiska znanego pisarza utworzono nazwę syndrom Stendhala. Co on oznacza? Jest to rodzaj zaburzenia nerwicowego. Objawia się on przyśpieszonym biciem serca, zawrotami głowy, halucynacjami, a w niektórych przypadkach także halucynacjami. Objawy te powstają po zobaczeniu niezwykłych dzieł sztuki i zabytków na małej przestrzeni. W 1817 w swoich pamiętnikach takie zachowanie opisał właśnie Stendhal. Wpis dotyczył zwiedzania galerii Uffizi, odwiedzenia grobu Dantego oraz obejrzeniu rzeźby Dawid Michała Anioła we Florencji. Natłok odczuć i zachwyt nad sztuką wywołały u pisarza gorączkę i kołatanie serca – zmusiło go to do odpoczynku i spędzenia kilku dni w łóżku. Zaburzenie po raz pierwszy w 1979 roku opisała włoska psychiatra Graziella Magherini, syndrom zdiagnozowano po raz pierwszy w roku 1982.