Polacy na Montparnasse – polskie ślady w Paryżu

Co łączy Polaków i Montparnasse? Kto mieszkał w tej artystycznej dzielnicy Paryża? Opowiadamy Wam o miejscach, które z chęcią odwiedzali nasi rodacy przebywający na emigracji.

Polacy na Montparnasse: artyści

Montparnasse kojarzy nam się jako dzielnica związana z artystami. Znane kabarety, restauracje, kafejki, liczne atelier artystyczne oraz tanie mieszkania przyczyniły się do tego, że artyści z chęcią osiedlali się w tym rejonie Paryża. Wielu z nich było Francuzami, ale nie brakowało tam także artystów emigrantów. Kim byli znani Polacy na Montparnasse? W tej dzielnicy mieszkali znani malarze tacy jak Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer czy Olga Boznańska. Mieszkali i tworzyli tu także Włodzimierz Terlikowski, Eugeniusz Żak, Władysław Ślewiński, Józef Pankiewicz czy rzeźbiarz Konstanty Laszczka.

Niektóre ulice na Montparnasse takie jak rue Grande Chaumière czy rue Joseph Bar były niemal w całości zamieszkane przez Polaków, mówiono nawet o polskim osiedlu. Montparnasse przez lata stanowił centrum życia paryskiej Polonii. Warto wspomnieć także o Leopoldzie Zborowskim i jego galerii obrazów Galerie Zboro. Zborowski (marszand i poeta) wspomagał potrzebujących artystów, pomagał organizować im wystawy, a nawet opiekował się nimi i pozwalał mieszkać w swoim mieszkaniu – było tak w przypadku Amadeo Modiglianiego i Chaima Soutiena.

Wyższa Szkoła Polska

Z Montparnasse wiążą się między innymi losy Adama Czartoryskiego oraz prowadzonej przez niego Wyższej Szkoły Polskiej. Instytucja początkowo była zlokalizowana Place Monge, ale została przeniesiona na Montparnasse – ceny były tam bardzo niskie. Architektem obiektu był Viollet-le-Duc (odpowiedzialny za restaurowanie katedry Notre-Dame i Saint-Chapelle). Wyższa Szkoła Polska działała w tym miejscu od roku 1859 do roku 1871. Miejsce zostało zamknięte w ramach represji za udział Polaków w powstaniu zorganizowanym przez Komunę Paryską. Budynek przy Boulevard Montparnasse 80 stoi jednak do dzisiaj – nad wejściem możemy podziwiać potrójny herb z polskim Orłem, litewską Pogonią i ruskim Lwem.

Cmentarz Montparnasse

Warto także zaznaczyć, że na cmentarzu Montparnasse znajduje się wiele polskich grobów. Są tutaj pochowani matematyk Stanisław Ulam, kompozytor Jan Reszke, rzeźbiarka Alina Szapocznikow, Ludwik Mierosławski, pionier lotnictwa Jerzy Szablowski, Emil Szlechter, Stanisław Malinowski oraz powstańcy listopadowi i styczniowi – Ignacy Czernik, Cyprian Godebski, Adam Kołyszko, Anna Pustowójtówna, Franciszek Stawiarski, Leonard Rettel, Józef Konstanty Ramotowski. Na cmentarzu znajdują się także dwa zbiorowe groby polskich emigrantów.

À la belle Polonaise

W latach 1811-1920 istniała restauracja À la belle Polonaise. Czy miała coś wspólnego z Polską? Nazwa miejsca była nawiązaniem do tytułu spektaklu prezentowanego na Montparnasse księciu Józefowi Poniatowskiego podczas jego pobytu w Paryżu. Wokół powstania lokalu szybko wytworzyła się miejska legenda. Warto wspomnieć, że przed wejściem można było podziwiać rzeźby dwóch szwoleżerów, a w środku przez lata znajdował się obraz przedstawiający polską dziewczynę.